Psixi inkişafda ləngimə, yoxsa pedaqoji baxımsızlıq
Ontogenetik inkişaf zamanı dil, din, irqi mənsubiyyət və cinsindən asılı olmayaraq insanlar müxtəlif yaş dövrlərindən keçməli olurlar. Hər yaş dövrünündə öz spesifik xüsusiyyətləri, davranış formaları vardır. Psixika isə bu xüsusiyyət və formalar əsasında formalaşaraq gerçək aləmin faktlarını, mexanizmləri təzahür etdirir. İnsan psixikasının əsasını ali psixi funksiyalar, yəni duyğu, qavrayış, diqqət, hafizə, təfəkkür, nitq, təxəyyül təşkil […]
Hidrosefaliyanın psixi inkişafda rolu
Hidrosefaliya uşaqlarda rast gəlinən və onların psixi inkişafına mane olan xəstəliklərdəndir. Hidrosefaliya yunanca” hidro”- su, “sefalon”-baş sözlərinin birləşməsindən yaranmış və başın ölçülərinin normadan artıq böyüməsi ilə nəticələnən xəstəlikdir. Beynimizin içində bir-biri ilə təmasda olan boşluqlar vardır. Bu boşluqlardakı şəffaf maye beyini yan təsirlərdən qoruyur. Beyin onurğa mayesi adlanan bu maye qan dövranı kimi özünün dövr […]
Davranış pozuntusu, yoxsa qüsurlu tərbiyə
Ontogenetik inkişafda hər yaş dövrünün spesifik davranış formaları və xarakteristikaları var. Uşaqlarda tədricən yaşa uyğun fərqli davranış formaları təzahür edir. Uşağın davranışı ilə ailənin tələbləri arasında paradoks yaranır ki, buda ailədə əsəbi psixoloji mühit, konfliktə səbəb olur. Bəzi ailələr isə anomal davranışı ərköyünlük kimi qiymətləndirir və “uşaqdır” böyüyəndə düzələr deyib həssas münasibət göstərmirlər. Bu isə […]
Enurez nədir?
Enurez yuxuda sidik saxlaya bilməməklə xarakterizə olunan fenomendir. Həkimlərin əksəriyyətinin fikrincə, qızlarda 4 yaşdan yuxarı, oğlanlarda isə 5 yaşdan yuxarı olduqda sidik saxlamamağı enurez adlandırmaq olar. Əksər hallarda uşaq böyüdükcə enurez keçib gedir. Gecələr qeyri-ixtiyari sidik salma altı yaşlı uşaqların 10%-də, 14 yaşda olan yeniyetmələrin isə 3%-də müşahidə edilir. Nadir hallarda böyüklərdə enurez keçmir. İlkin […]
Uşağın tərbiyəsində baba və nənə
Nəvə sevgisi özəl bir sevgidir.Hər baba və nənə üçün onları qucağına almaq və böyümələrini izləmək xoş bir duyğudur.Nənə və babaların uşaqlar üzərində müsbət təsirləri vardır.Bəzən uşaq ana və atasından görmədiyi sevgini onlardan görə bilir və bu da uşaqların psixi inkişafına müsbət təsir göstərir. Valideynlərin işləməsi uşağa kimin baxacağı problemini ortaya çıxarır.Uşağa baxılması dövründə nənə və […]
EŞİTMƏ QÜSURLU UŞAQLARDA REFLEKSOLOJİ İŞ
Bizi əhatə edən ətraf mühiti qulaqlarımızın köməyi ilə eşidirik.Alimlərin kəşfinə görə,qulaq insan yatarkən aktiv olan yeganə duyğu orqanıdır. Qulaqlar eşitmə orqanı olmaqla yanaşı həmdə bədənin müvazinətini saxlamaqa xidmət edir. Müvazinət orqanı vestibulyar aparatı tərəfindən bədənimizin vəziyyətinə nəzarət edilir.İnsan eşitmə orqanı olan qulaqlar vasitəsilə fərqli səsləri araşdırır. İnsanlar kifayət qədər geniş diapozonda olan səsləri (16 HS-dən […]
Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlara necə davranmalı?
Bu uşaqlar 3-4 yaşlarında olanda fərqli olduqlarını hiss etməyə başlayar və 20li yaşlara qədər bu əngəli anlamağa, qavramağa, qəbul etməyə çalışarlar. Çox ağır əqli geriliyi olan uşaqlar bu fərqliliyi qavramaqda çətinlik çəkərlər. Fərqliliklərini anlamağa başlayan uşaqların ilk verdikləri reaksiya qəzəbdir, çünki uşaq dərin bir əngəllənmə hissi yaşayar və bu da ciddi qəzəbə səbəb olar. “Nə […]
Ölüm anlayışını uşağa necə izah etməli ?
Travma -normal həyat davam edərkən birdən-birə ortaya çıxan ,həyatın normal axışını və fəaliyyətini əngəlləyən ,qorxu ,dəhşət ,çarəsizlik duyğularına yol açan , insanın varlığını təhdid edən sarsıdıcı hadisələr olaraq izah edilə bilər. Travma -zəlzələ, sel kimi təbii fəlakətlər,müharibələr ,cinsi və ya fiziki təcavüzlər ,zorla qaçırılma ,nəqliyyat qəzaları, fərdin fiziki və ruhsal bütövlyünə yönəlmiş ,gerçək bir ölüm […]
Gənc sənətçi: uşağınızın rəsmləri
Uşağınızın çəkdiyi şəkilləri sadə qaralamalar olaraq adlandıra bilərsiz. Amma məktəb öncəsində çəkdiyi rəsmlər, özünü ifadə etməsi üçün son dərəcə qiymətlidir. Uşağınızın etdiyi hər rəsm, gerçək bir “yaratma”dır. Məhz bu qaralamaları anlamanın yolları. Əlinə keçirdiyi hər bir qələmlə, olar olmaz hər yerə apardığı bu qaralamaları dəyərini kiçiltməyin. Uşağınız, hələ özünü ifadə edə biləcək qədər yetərli bir […]
Uşaqlarımıza dayə seçərkən nələrə diqqət etməliyik?
Ana olmaq böyük məsuliyyət tələb edir. Övladını böyütmək, qayğısına qalmaq, sevgi, nəvaziş vermək hər bir ananın məsuliyyəti çərçivəsində olsa da, bəzən analar övladlarını saxlamaq, bəzən isə karyera uğrunda işləməyə üstünlük verirlər. Belə olan şəraitdə isə uşaqlar yaxın qohumlara çox zaman isə dayələrə etibar edilir. Dayə seçərkən analar çox zaman övladına yaxşı baxan səmimi, dürüst, etibarlı […]
