Uşaqlarda hiperaktivlik və diqqət əksikliği.
Hiperaktivlik və diqqət əksikliyi “hiper” yunan sözü olub “yüksək”, aktivas isə “hərəkət və hərəkətli” deməkdir.Hiperaktivlik sözü də bu iki sözün birləsməsindən əmələ gəlib və aktiv, hərəkətli davranış sistemini tənzimləyə bilməyən uşaqları ifadə edir. Hiperaktivlik və diqqət əksikliyi sindromunu ilk dəfə 1845-ci ildə doktor Henrix Hoffman təsvir etmişdir. O bunu 3 yaşlı oğlu üçün oxumağa kitab […]
Müasir şəraitdə kiçik məktəblilərdə məktəb dezadaptasiyasının əmələ gəlməsi səbəbləri
Məktəbə getməyə başladığı ilk gündən, kiçik məktəblilərin həyatında bütövlükdə əsaslı dəyişikliklər qeydə alınmağa başlayır. Beləki, onların inkişafının sosial şəraiti dəyişir və bu şəraitə yeni-yeni elementlər qatılır: aparıcı fəaliyyət yenisi ilə əvəz olunur, ünsiyyət dairəsi genişlənir – oraya yeni insanlar kimi müəllim, sinif yoldaşları daxil olur və s. Məktəbə gedən uşağa ətrafdakıların münasibəti kökündən dəyişir və […]
Uşaqlarda dırnaq yemə və barmaq əmmə
Barmaq əmmə problemi adətən valideynlərdən, “barmağını əmir görəsən hər hansı problem var mı?”, barmaqlarını əmməsi dişlərinə zərər verə bilər mi?”, “Bu vərdişi nə vaxt tərgidər?” “Barmağını əmməməsi üçün nələr etməliyik,” kimi oxşar suallarla gəlir. Barmaq əmmə də dırnaq yemə, alt islatmaq, yalan danışmaq vərdiş və təhsillə bağlı problemlərdir. Dünyaya gəlmək ilə körpələr həyata uyğunlaşmaq və […]
Trikotilomani
Trikotilomaniya gözə çarpacaq qədər saç itkisi ilə nəticələnən, dəfələrlə təkrarlanan saç qopartma davranışıdır. Bu xəstəlik ilk dəfə Fransız dermatoloq Henri Hallopeau tərəfindən öyrənilmişdir. Yunanca qədim söz olub mənası saç qopartmadır. Bu xəstəlik 100 nəfərdən 4-də rast gəlinir. Qadınlarda kişilərə nisbətən daha çox görünür. Trikotilomaniya xəstəliyi ən çox saç qopartma, az hallarda isə qaş, kirpik, saqqal, […]
Autizm nədir?
Autizm-erkən yaş dövründə başlayan, sosial münasibətlər və ünsiyyət sferasında problemlərin olması ilə özünü göstərən ümumi inkişaf problemidir. Autizmin əlamətləri əsasən iki yaşından etibarən özünü göstərməyə başlayır. Autizm-özünə qapanma, real həyatdan uzaqlaşma kimi təzahür edir. Autizm kifayət qədər geniş yayıimış haldır belə ki, təxminən min uşaqdan beş nəfərində müşahidə olunur. Hal-hazırda autizmin yaranmasinin dəqiq səbəbləri məlum […]
Uşağın psixologiyasını pozmaq istəyən hər bir ailənin etməsi lazım olan tək şey:Dayaq.
Family Psychology jurnalında dərc olunan və Teksas Universitetindən olan Dr Elizabeth Gershoff başçılığı ilə irəli sürülən bir iş “şillə ilə ” cəzalandırılan uşaqların psixologiyasında təəccüblü bir nəticəni ortaya çıxardı.160 min uşaq üzərində aparılan iş şillə vurmanın uşaqların psixologiyasına olan təsirini üzə çıxardı.Elizabeth Gershoff bu mövzuyla əlaqəli “Analizlərimiz bir çox valideynin çoxda şiddət etmədiyini düşündüyü və […]
Maraq və sevgi uşağa necə əks etdirilir?
Demək ki uşağa sevgi və qayğı göstərmək şərtdir. Sözə gəlincə hamımız sevirik amma göstərməyi bilmirik. Uşaqlar dünyaya gəldikləri andan etibarən anaları dərin bir əlaqəyə girirlər və dünya dizaynları analarıyla qurduqları əlaqəylə formalaşır. Gözlərini dünya həyatına açmaları və ananın qucağına ilk almalarıyla birlikdə bağlanma prosesi başlayır. Həyatımız boyu ən çox ehtiyacımız olan güvən duyğusu, qucağa alma, […]
Psixi inkişafda ləngimə, yoxsa pedaqoji baxımsızlıq
Ontogenetik inkişaf zamanı dil, din, irqi mənsubiyyət və cinsindən asılı olmayaraq insanlar müxtəlif yaş dövrlərindən keçməli olurlar. Hər yaş dövrünündə öz spesifik xüsusiyyətləri, davranış formaları vardır. Psixika isə bu xüsusiyyət və formalar əsasında formalaşaraq gerçək aləmin faktlarını, mexanizmləri təzahür etdirir. İnsan psixikasının əsasını ali psixi funksiyalar, yəni duyğu, qavrayış, diqqət, hafizə, təfəkkür, nitq, təxəyyül təşkil […]
Hidrosefaliyanın psixi inkişafda rolu
Hidrosefaliya uşaqlarda rast gəlinən və onların psixi inkişafına mane olan xəstəliklərdəndir. Hidrosefaliya yunanca” hidro”- su, “sefalon”-baş sözlərinin birləşməsindən yaranmış və başın ölçülərinin normadan artıq böyüməsi ilə nəticələnən xəstəlikdir. Beynimizin içində bir-biri ilə təmasda olan boşluqlar vardır. Bu boşluqlardakı şəffaf maye beyini yan təsirlərdən qoruyur. Beyin onurğa mayesi adlanan bu maye qan dövranı kimi özünün dövr […]
Davranış pozuntusu, yoxsa qüsurlu tərbiyə
Ontogenetik inkişafda hər yaş dövrünün spesifik davranış formaları və xarakteristikaları var. Uşaqlarda tədricən yaşa uyğun fərqli davranış formaları təzahür edir. Uşağın davranışı ilə ailənin tələbləri arasında paradoks yaranır ki, buda ailədə əsəbi psixoloji mühit, konfliktə səbəb olur. Bəzi ailələr isə anomal davranışı ərköyünlük kimi qiymətləndirir və “uşaqdır” böyüyəndə düzələr deyib həssas münasibət göstərmirlər. Bu isə […]
