Yeniyetmələr niyə cinayət törədirlər?
“Yeniyetmələr arasında oğurluq hallarının artmasında valideynlər və məktəb günahkardır. Son müşahidələr göstərir ki, uşaqlara ailə nəzarəti azalıb, bunun əksinə olaraq isə yad təsirlər çoxalıb”. Bunu deputat Elmira Axundova son zamanlar oğurluq edən yeniyetmələrin sayının artmasına münasibət bildirərkən söyləyib. Deputatın fikrincə, yeniyetmələr arasında oğurluq hallarının artmasına səbəb internet və xarici filmlərdir: “Sovet dövründə uşaqlar üçün xeyirxah […]
Yeniyetmələrin ailədə valideynlərlə qarşılıqlı münasibəti
Yeniyetməlik dövrü 11-12 yaşdan başlayaraq 14-15 yaşadək orta məktəbin beşinci-səkkizinci sinif şagirdlərini əhatə edir.11-13 yaşlı oğlan və qızları adətən kiçik yeniyetmə ,13-15 yaşlıları isə böyük yeniyetmə adlandırırlar.Lakin yeniyetməlik dövrünün başlanmasına və qurtarmasına dəqiq sərhəd qoymaq olmaz.Müxtəlif amillərin təsiri altında həmin yaş dövrü bir il tez və ya gec başlaya ,bir il və ya gec başa […]
YENİYETMƏLİK DÖVRÜNDƏ RAST GƏLİNƏN İNTİHAR CƏHDLƏRİ – elmi yanaşma
İntihar, müxtəlif istiqamətlərdə uzun illərdi ki, üzərində araşdırmalar aparılan çox vacib məqam olmaqla yanaşı son 25-36 il ərzində xüsusilə yeniyetməlik dövründə intihar cəhdlərinin artması problemin miqyasını daha artırmış və bu sahədə tədqiqat işlərinin, profilaktik tədbirlərinin artmasına səbəb olmuşdur. İntihar, ölmək məqsədiylə planlı və qəsdən törədilən cəhd olaraq dəyərləndirilir. Jobes, Berman və Josselsan (1987) intiharda iki […]
Yeniyetməlik dövrü
11-19 yaş arasında olan yeniyetməlik dövrü uşaqlıqdan yetkinliyə doğru bir keçid dövrü olaraq qəbul edilir. İnsanlar inkişafın heç bir dövründə bu qədər sıx qarışıqlıq və problemlərlə qarşılaşmaz. Bu səbəbdən yeniyetməlik dövrünü bir xaos – üsyan dövrü olaraq da adlandıra bilərik. Bu dövrün özü də daxil olmaqla ətrafında bir döyüş yaratmağa hər zaman hazır olacaq. Bu […]
Yeniyetmələrin əsas psixoloji problemləri
Yetkinlik,fərdin qarşı cinslə yaxınlaşması və bu yaxınlaşmanın nəticəsi olaraq,fiziki və hissiyyat baxımından doyuma çatması kimi adlandırılmaqdadır.Yetkinlik sadəcə fizioloji inkişafla bağlı deyil,hissi və zehni inkişafla da əlaqədardır.Uşaqlıqda başlayan yetkinlik qavramı,yeniyetməlik dövründə pik nöqtəyə çatır.13-14 yaşlarında başlayır,17-21 yaşlarında bitir. Qızlarda 11-13 yaş Oğlanlarda 13-15 yaş Yeniyetməlik dövründə böyümə və bədən dəyişikliklərinin davranış və qaydalar üzərindəki təsirləri: Yalnızlıq […]
DİQQƏT- ÇOXCƏHƏTLİ PSİXİ PROSES KİMİ
Gündəlik həyatda insana yüzlərlə qıcıqlayıcılar təsir göstərir. Lakin insan onların hamısını əks etdirmir, ən vaciblərini seçib ayırır, fəaliyyətinin icrasına kömək edənləri saxlayır. Bunlar diqqətin fəaiyyəti ilə bağlıdır. Diqqət, idrak proseslərindən biridir. Başlıca xüsusiyyətlərinə görə diqqət digər idrak proseslərindən (duyğu, qavrayış, təfəkkür, hafizə və s.) fərqlənir.Diqqət psixi fəaliyyət obyektinin aşkar əks etdirməsini təmin edir. İş nə […]
Psixomola
Yeniyetməlik dövrü uşaqlıqdan yetkinliyə keçid, bioloji, psixoloji, fizioloji, ictimai inkişafın müşahidə olunduğu dövrdür. Yeniyetməlik dəyişmə müddətidir. Şəxsiyyətin ortaya çıxmasının reallaşdığı, sorğuların başladığı, qarışıqlıq və qərarsızlıqlar müddətidir. Valideynlərdən ayrılıb müstəqilliklərini qazanmaq istəyinin olduğu, lakin eyni zamanda yetkin olmanın tələb məsuliyyətlərdən qaçmadır.Bütün bunları nəzərə alsaq yeniyetme olmaq asan deyil. Eyni şey ana atalar üçün də etibarlıdır, yeniyetme […]
Hamiləlik dövründə yaranan stress və onunla mübarizə üsulları
Stress bizim gündəlik həyatımızda artıq adi hal olaraq qarşıladığımız bir haldır. Lakin əlimizdən gələni edirik ki,bu hallarla qarşılaşmayaq. Təbii ki, müasir zamanda bu bir az çətindir. Özümüz bu hallardan uzaqlaşa bilməsək də, əlimizdən gəldiyi qədər çalışırıq ki ,uşaqlarımız stresdən uzaq olsunlar. Bunun üçün ilk olaraq hamiləlik dövründən öz psixikamızı stress yaradan faktorlardan uzaq tutmağa çalışmalıyıq. […]
Ana bətnində uşağın tərbiyəsi
Ümumiyyətlə ilk anda qəribə gələn bu anlamı gəlin sizə sadələşdirək. İstəyərdim söhbətimizə Məhəmməd Peyğəmbərin hədislərindən biriylə başlayım. Hədisi-Qüdsidə qeyd olunub: “Bir gün ailə 40 günlük uşağı S.Ə.S. Məhəmməd Peyğəmbərin yanına gətirib onun vətənə, xalqa, ailəsinə xeyirli övlad olması üçün tərbiyəsi ilə bağlı məsləhət almaq istəyirlər. Peyğəmbərimiz isə “aparın bu uşağı artıq onun üçün gecdi” demişdi. […]
Anada süd çatışmırsa, nə etmək lazımdır?
Tez-tez doğum evində qadınlarda süd azlığı olur. Evə gəlib dincəldikdən sonra qadın südün çoxalmasını hiss edir. Bu halda mütləq süd ifrazının azalmasının qarşısını almaq və körpənin tələbatına uyğun olaraq onun artırılmasına çalışmaq lazımdır. Süd verən ana fiziki gərginlikdən uzaq, sakit emosional şəraitdə olmalı, çoxlu müsafir qəbul etməməli, kifayət qədər qida və maye qəbul etməlidir. Kompot, […]
