F.M. Dostoyevski yaradıcılığında uşaqlıq mövzusu
İstənilən dövrdə yazıçılar uşaqlıq mövzusuna laqeyd qala bilməyiblər. Uşaq dünyası yazıçıları daima həyəcanlandırıb, düşündürüb, yazmağa sövq edib. XIX əsrin ortalarında uşaq mövzusu rus qəzet və jurnal səhifələrində geniş müzakirə olunurdu. Diskussiyalara tanınmış psixoloqlar, pedaqoqlar və yazıçılar da qatılırdılar. Müzakirələrdə müasirlərinin sosial və əxlaqi nöqsanlarını açmaq üçün cəmiyyətin diqqətini uşaqların saflığına, məsumluğuna çəkməklə göstərməyə çalışıblar. Bir […]
Uşaq şüuru
Altı-yeddi aylıq uşaq eynəyi sənin gözündən çıxarıb oynatmaq istəyirsə, onu çıxarıb cibində, yaxud yastığın altında gizlət. Bunu uşaqdan gizli yox, onun görə biləcəyi şəkildə et. Uşaq gözünü sənin üzünə zilləyəcək, eynəyi sən qoyan yerdə axtarmaq, tapmaq, götürmək onun ağlına gəlməyəcək. Niyə? Çünki bu yaşda uşaqlar əşyaları ona görə var sayırlar ki, onları görə bilirlər. Olar […]
Cizgi filmləri və uşaqlar
Uşaqların həyatında və psixoloji inkişafında cizgi filmlərinin böyük rolu olduğu danılmaz faktdır. Ona görə də cizgi filmlərinin psixo-pedaqoji mahiyyətini bilmək vacibdir. Psixoloqların fikrincə, düzgün seçilən cizgi filmləri uşaqların inkişafına müsbət təsir edir. Lakin bəzən elə cizgi filmləri nümayiş olunur ki, uşağın tərbiyəsinə mənfi təsir göstərir. Xüsusilə son illər çəkilən cizgi filmlərində zorakılıq və aqressiya əlamətlərinə […]
3 yaş sindromu
3 yaş uşaqlar üçün kritik bir dövr olduğu üçün davranışlarındakı dəyişikliklər normaldır. Bu dövrdə uşağın özünü təsdiqləmə istəyi artır. Hər mühitdə,hər hadisədə var olduğunu, önəmli olduğunu hissetmək istəyir. Eyni zamanda uşağın dost çevrəsinə olan marağı da artır. 0-6 yaş aralığında uşaqlarda özgüvən duyğusu formalaşır. Əgər uşaq özünü güvənsiz hiss edərsə, lazımı qədər sosiallaşmazsa və ya […]
Necə edək ki, uşaq yuxudan özü oyansın?
Körpənizi müstəqilliyinə nə qədər tez öyrətməyə başlasanız, nəticəni bir o qədər tez əldə edəcəksiniz. Yeri gəlmişkən, ailə üzvləri səhər tezdən bir-birilərini oyandırmağa çalışdıqda, uşaq çətin qalxır, valideynlər əsəbiləşir və buna görə mübahisə edirlər. Nəticədə hamının səhər-səhər əhval ruhiyyəsi pozulur.Əlbəttə ki, səhərlər uşağın otağına 10 dəfə girib, ənənəvi olan “Oyan, artıq bağça/məktəbə getmək vaxtıdır. Nə qədər […]
MUTİZM
Uşağın danışa bildiyi halda danışmaqdan imtina etməsi psixoloji bir problemdir və bu Mutizm adlanır. Səssiz, susqun mənasına gələn mutizm Latın dilində “mutus” ifadəsindən yaranıb. Uşağın danışıq yaşı keçir və o, hələ də danışmırsa, bu hal uşağın ya nitq aparatında yaranan problemlərlə bağlıdır, ya da danışa bildiyi halda danışmağa istəksizdir. Mutizmin iki növü var: 1.Total mutizm: Uşaq […]
Uşaqlarda depressiya
Ümumilikdə uşaqlar və depressiya sözlərini birlikdə işlətməsək də, statistika bizə məktəbəqədər yaşda hər yüz uşaqdan beşinin və yeniyetməlik dövründə hər yüz uşaqdan səkkizinin psixoloji pozğunluq əlamətləri olduğunu deyir. Uşaqlarda depressiya eyni böyüklərdə olduğu kimi yalnız bir səbəblə bağlı olmayıb, fiziki, ekoloji biokimyəvi faktların birləşməsi şəklində özünü göstərir. Onda necə başa düşək ki, uşağımız sadəcə kədərlidir, […]
Uşaqlarda psixoloji problemlər
Uşaqlar dünyaya göz açdıqda xarici aləmin təhlükələrinə qarşı müdafiəsiz olurlar. Onların hər ehtiyacını qarşılayan, qoruyucuları ana-atalarıdır. Yeni doğulan uşaq qəfil, ona məlum olmayan yeni mühitə düşür ki, nəticədə fizioloji və psixoloji şok yaşamalı olur. Uşaq dünyaya gəldiyi andan üzünü gördüyü anasının səsinə reaksiya verməyə başlayır. Nəticədə ilk sosial reaksiya ana ilə duyğusal bir bağlılıq yaranır. […]
Uşaq rəsmlərinin analizi
“Uşaq çəkdiklərində edə biləcəklərini, yazdıqlarında isə zəifliklərini görür”. D.Engelhart Müasir dövrdə uşaqların rəsmlərinə laqeyd yanaşmaq yol verilməzdir. Bu rəsmlərdən bir çox istiqamətdə yararlanmaq mümkündür: Hər yaş dövrünün özünəməxsus şəkil çəkmək tərzi vardır. Uşaqların çəkdiyi rəsmlər zəkalarının inkişafı ilə paralel olaraq müəyyən mərhələlərdən keçir: Zehni geriliyi olan uşaqların rəsmləri: Rəsmlərində hər hansı məna olmur. Plansız və […]
Depressiya uşaq və gənclərdə
Depressiya nədir? Çətin və ya stressli hadisələr zamanı, o cümlədən, yaxın ailə üzvünün xəstələnməsi və ya vəfatı ilə əlaqədar özünü qəmli hiss etmək və ya ümidini kəsmiş, ruhdan düşmüş olmaq normal hal kimi qarşılanır. Lakin bəzən bu kədərli hisslər uzun müddət davam edir və gündəlik həyat tərzinə müdaxilə etməyə başlayir. Bu zaman əhval-ruhiyyənin aşağı olması […]
